पठ् धातु (Path Dhatu)
पठ् (पढ़ना) – Read
लट् लकार (वर्तमानकाल) – (Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
प्रथम पुरुष | पठति | पठतः | पठन्ति |
मध्यम पुरुष | पठसि | पठथः | पठथ |
उत्तम पुरुष | पठामि | पठावः | पठामः |
लृट् लकार (सामान्य भविष्यत्काल) – (Common Future)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
प्रथम पुरुष | पठिष्यति | पठिष्यतः | पठिष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | पठिष्यसि | पठिष्यथः | पठिष्यथ |
उत्तम पुरुष | पठिष्यामि | पठिष्यावः | पठिष्यामः |
लङ् लकार (अनद्यतन भूतकाल) – (Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
प्रथम पुरुष | अपठत् | अपठताम् | अपठन् |
मध्यम पुरुष | अपठः | अपठतम् | अपठत |
उत्तम पुरुष | अपठम् | अपठाव | अपठाम |
लोट् लकार (आदेशवाचक) – Lottery Commander
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
प्रथम पुरुष | पठतु | पठताम् | पठन्तु |
मध्यम पुरुष | पठ | पठतम् | पठत |
उत्तम पुरुष | पठानि | पठाव | पठाम |
विधिलिङ् लकार (अनुज्ञावाचक) – Law Licensor
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
प्रथम पुरुष | पठेत् | पठेताम् | पठेयुः |
मध्यम पुरुष | पठेः | पठेतम् | पठेत |
उत्तम पुरुष | पठेयम् | पठेव | पठेम |
धातु-प्रत्ययाः (DHATU-PRATTAYA)
निम्न प्रत्ययों को धातु के अंत में जोडकर धातु-रुप बनाए जा सकते हैं।
यथा-
पठ् धातु के लट् लकार, प्रथम पुरुष, एकवचन में "ति" प्रत्यय जोडकर -
पठति।
लट् लकार (वर्तमानकाल) – (Present Tense)
ति तः अन्ति
सि थः थ
आमि आवः आमः
लृट् लकार (सामान्य भविष्यत्काल) – (Common Future)
इष्य-ति इष्य-तः इष्य-अन्ति
इष्य-सि इष्य-थः इष्य-थ
इष्य-आमि इष्य-आवः इष्य-आमः
लङ् लकार (अनद्यतन भूतकाल) – (Past Tense)
त् ताम् अन्
अः तम् त
अम् आव आम
लोट् लकार (आदेशवाचक) – Lottery Commander
तु ताम् अन्तु
अ तम् त
आनि आव आम
विधिलिङ् लकार (अनुज्ञावाचक) – Law Licensor
एत् ताम् एयुः
एः तम् त
एयम् एव एम
Comments
Post a Comment