Skip to main content

विषयानुक्रमणिका

  विषयानुक्रमणिका (INDEX) 


कक्षा-  षष्टी (VI)                             

कक्षा-  सप्तमी (VII)                          

कक्षा-  अष्टमी (VIII)

पाठयोजना (LESSON PLAN)                                       

परीक्षा (EXAM) 


(१) सेतु-पाठ्यक्रम: संस्कृत (BRIDGE CPURSE)

(२) मेरा शिक्षण-दर्शन (My Teaching Philosophy)  

(३) उपलब्धियों के संवर्धन हेतु उठाए गए कदम  

(Steps Taken to Improve Students Performance) 

(धीमी गति से सीखने वाले विद्यार्थी/ कुशाग्र विद्यार्थी) 

(Slow Bloomers/ Learners and 

BRIGHT ACHIEVERS) 

-------- खण्ड क विद्यालयः--------

(1) विद्यार्थी-पुस्तिका -  

(i) स्ववृत्त: (BIO-DATA) 

(ii) प्रमाण-पत्रम् (Certificate to write on Notebook)

(iii)  ध्येय वाक्य (MOTO of KVS) 

(iv) केंद्रीय-विद्यालय-संगठन-संबद्ध-मंत्राः  MANTRAS / SHALOK Related to KVS 

(V) अधिगमकर्ता-वृत्त: (Learner's Diary) 

(VI)  प्रार्थना सभा -

(1) प्रार्थना-सभा (Morning Assembly Commands)

*विद्यालय -प्रार्थना (संस्कृत) (दयां कृत्वा हि विद्यायाः......) 

1.1 छात्र प्रतिज्ञा (संस्कृत)  (भारत: अस्माकं देशः.....)
1.2 सुविचार: ( सुक्ति  /श्लोक)    
1.6 विशेष-कार्यक्रम: - 
(कक्षा 7- सुभाषितानि,   सदाचारः,   त्रिवर्णः ध्वजः,   लालनगीतम्) 
(कक्षा 8- सुभाषितानि,  सदैव पुरतो निधेहि चरणम्,   भारतजनताSहम् ,  नीतिनवनीतम् ,  क्षितौ राजते भारतस्वर्णभूमिः,   आर्यभटः)


(2) संस्कृत-पुस्तकानि - NCERT   (VI-X) 


(3) संस्कृत-सप्ताह-उत्सव:   (Celebration of Sanskrit week) 

1. श्लोक-उच्चारण-प्रतियोगिता 

2. कथा-वाचनम्     /                    PDF 

3. संस्कृत-गीतम्  /                      संस्कृत- गीतानि (२६)   

4. प्रश्नोत्तरी हेतु पाठ्यक्रम /           प्रश्नोत्तरी अध्ययन सामग्री 

5. संस्कृत-निबंध-लेखनम्  -   

क) अमृतं संस्कृतम् (कक्षा-7, पाठ-13)    

ख) संस्कृत-भाषायाः महत्त्वम् 

ग) संस्कृत भाषा का महत्त्व (हिंदी)  

-------- खण्ड ख विषयसंवर्धनम् --------

(1)  मंगलाचरणम् (संस्कृत) 

(2) संस्कृत भाषा का महत्त्व (हिंदी में) 






--------खण्ड ग व्याकरणम् --------









1) बालक शब्द: (अकारान्त पुल्लिंग) संज्ञा

2) बालिका शब्द (आकारान्त स्त्रील्लिंग) संज्ञा 

3) पुष्प शब्द (अकारान्त  नपुंसकलिंग ) संज्ञा 

4) मति शब्द: (इकारान्त स्त्रील्लिंग) संज्ञा 

5) नदी शब्द: (ईकारान्त स्त्रील्लिंग) संज्ञा

6) किम् (पु./नपु.) - कौन सर्वनाम शब्द 

7) किम् (स्त्री.) - कौन सर्वनाम शब्द 

8) मातृ शब्द (माता) (ऋकारान्त स्त्रील्लिंग) संज्ञा

9) अस्मद् (मैं) सर्वनाम शब्द  

10) युष्मद् (तुम) सर्वनाम शब्द  





(13) शब्दकोषः- 



-------- खण्ड  विविध क्षेत्र --------





      

-------- खण्ड च वृत्तिः/ व्यवसाय --------

(1) संस्कृत में रोजगार के क्षेत्र 


-------- खण्ड छ पर्वः /उत्सवः --------

(1) उत्सवः


(2) पर्वः






5. श्रावण मास (5)- शुक्लपक्ष - पूर्णिमा तिथि-  संस्कृत-दिवसः, रक्षाबंधपर्वः (Sanskrit Divas and Raksha Bandhan)




9.  फाल्गुन मास (12)- कृष्णपक्ष - चतुर्दशी तिथि -  महाशिवरात्रिः - 
क) शिव पञ्चाक्षर स्तोत्रम् (Shiv Panchakshram Stotram) - नागेन्द्रहाराय त्रिलोचनाय..... 

ख) श्रीरुद्राष्टकम् (Rudrashtkam Shivji) - नमामीशमीशान निर्वाणरूपं...... 

ग) शिव तांडव स्तोत्रम् (Shiv Tandav Stotram)  - जटाटवी-गलज्जल-प्रवाह-पावित-स्थले....



* मित्रदिवसस्य शुभाशयाः  Happy Friendship Day (Shalok on Friendship) 

-------- खण्ड ज भाषण  --------

(1) शिक्षक दिवस भाषण (Teacher Day Speech)

-------- महत्त्वपूर्ण-बेबस्थल --------

(1) केन्द्रीय विद्यालय संगठन (official website)            (2)  केंद्रीय-विद्यालयस्य-शुल्क-प्रदानार्थम् 

(3) संस्कृत पठनाय (Sanskrit Tutorial)                      (4) enjoylearningsanskrit


Comments

Popular posts from this blog

छात्र-प्रतिज्ञा (संस्कृत) Student's Pledge (Sanskrit)

छात्र-प्रतिज्ञा (संस्कृत)  Student's Pledge (Sanskrit) भारतं अस्माकं देशः।  वयं सर्वे भारतीया:  परस्परं भ्रातरो भगिन्यश्च ।  अस्माकं देशः प्राणेभ्योsपि प्रियतर: ।  अस्य समृद्धौ विविध-संस्कृतौ च वयं गौरवम् अनुभवाम:।  वयं अस्य सुयोग्याः अधिकारिणो भवितुं सदा प्रयत्नं करिष्याम:।   वयं स्वमातापित्रो: शिक्षकाणां गुरुजनानां च सदैव सम्मानं करिष्याम:।  सर्वैः च सह शिष्टतया व्यवहारं करिष्याम:।  वयं स्वदेशं देशवासिनश्च प्रति विश्वासभाज: भवेम।  (वयं स्वदेशं  देशवासिनश्च प्रति कृतज्ञतया वर्तितुं प्रतिज्ञां कुर्म:।)  तेषां कल्याणे समृद्धौ च अस्माकं  सुखं निहितम् अस्ति। जयतु भारतम्। ------------------------------------------------------------  "भारत हमारा देश है!  हम सब भारतवासी भाई- बहन है!  हमें अपना देश प्राण से भी प्यारा है!  इसकी समृद्धि और विविध संस्कृति पर हमें गर्व है!  हम इसके सुयोग्य अधिकारी बनने का प्रयत्न सदा करते रहेंगे!  हम अपने माता पिता, शिक्षकों और गुरुजनों का सदा आदर करेंगे और  सबके साथ शिष्टता का व्यवहार करेंगे!  हम अपने देश और देशवासियों के प्रति वफादार रहने की प्रतिज्ञ

संस्कृत-वाक्य-रचना (Sanskrit Vakya Rachna)

संस्कृत-वाक्य-रचना (Sanskrit Vakya Rachna)  This Table can be useful to teach Students, How to make/Translate Sentences in Sanskrit..  (click to Zoom)                       1.   प्रथम पुरुष   1.1 पुल्लिंग-   बालक जा रहा है।   (वर्तमान-काल) बालकः गच्छति।  बालक पढ़ता है। बालक: पठति।  दो बालक पढ़ते हैं। (द्विवचन)  बालकौ  पठत:।  सभी बालक पढ़ते हैं। (बहुवचन)  बालका: पठन्ति।  बालक पढ़ेगा। (भविष्य-काल) बालक: पठिष्यति।  ("लट् लकार" में " ष्य " जोड़ने पर "लृट् लकार" का रूप बनता है यथा- पठति+ ष्य=  पठिष्यति) बालक गया। (भूत-काल) बालकः गच्छति स्म।   स्म " का प्रयोग किया  बालकः अगच्छत्।   लंङ् लकार (भूतकाल के लिए "लंङ् लकार" के स्थान पर  " लट्  लकार" में " स्म " का प्रयोग किया जा सकता है।)  बालक ने पढ़ा। बालकः पठति स्म।  (भूतकाल के लिए "लंङ् लकार" के स्थान पर  " लट् लकार" में " स्म " का प्रयोग किया जा सकता है।)  सभी बालकों ने पढ़ा। बालकाः पठन्ति स्म।    वह पढ़ता है। सः पठति। कौन पढ़ता है। कः पठति।  आप पढ़ते

पिपासितः काकः (Thirsty Crow) Sanskrit Story

    पिपासितः  काकः (Thirsty Crow)  Sanskrit Story           एकदा एकः काकः  पिपासितः  आसीत्।  सः जलं पातुम्  इतस्ततः  अभ्रमत्। परं  कुत्रापि  जलं न प्राप्नोत्।  अन्ते सः एकं घटम् अपश्यत्।  घटे  स्वल्पम्  जलम् आसीत्।  अतः सः जलम्  पातुम्  असमर्थः अभवत्।  सः एकम्  उपायम्  अचिन्तयत्।  सः  पाषाणस्य  खण्डानि घटे अक्षिपत्। एवं क्रमेण घटस्य जलम्  उपरि  आगच्छत्।  काकः जलं पीत्वा  संतुष्टः  अभवत्।  परिश्रमेण एव  कार्याणि  सिध्यन्ति न तु मनोरथैः।