Skip to main content

Lesson plan

 पाठ योजना (कक्षा 8 - संस्कृत). 


पाठ: विद्याधनम्



---


पाठ का सारांश (पाठाभिप्रायः)


विद्याधनम् पाठे शिक्षाया महत्वं प्रदर्श्यते। अत्र विद्यायाः स्थायित्वं तथा धनस्य क्षणिकत्वं सूचितम्। विद्या मनुष्यस्य वास्तविकं धनं इति प्रतिपाद्यते, यः सर्वदा सहायकः भवति।



---


दक्षताः/कौशलाः


1. पठन कौशलम्



2. श्रवण कौशलम्



3. लेखन कौशलम्



4. स्मरण कौशलम्



5. चिन्तन-मनन कौशलम्





---


लक्षित अधिगम परिणामः


1. विद्यार्थी शिक्षायाः महत्वं बोधयिष्यन्ति।



2. पाठस्य मुख्यं सन्देशं अवगमयिष्यन्ति।



3. संस्कृत वाक्यरचनायाः अभ्यासं करिष्यन्ति।



4. पाठानुसारं स्वानुभूतिं व्यक्तं करिष्यन्ति।





---


अनुभव आधारित अधिगम गतिविधिः


1. शिक्षायाः महत्त्वं सम्बन्धिनी कथा श्रवणम्।



2. प्रश्नोत्तर चर्चा।



3. विद्यार्थी समूहेषु पाठस्य मुख्यांशं प्रदर्शयन्ति।





---


कला/खेल एकीकृत गतिविधिः


1. शिक्षायाः महत्त्वं प्रदर्शयन्तः चित्राणां निर्माणम्।



2. पाठस्य आधारं गृहीत्वा लघु-नाटिका प्रस्तुति।





---


अधिगम संसाधन/प्रयुक्त TLM


1. पाठ-पुस्तकम्



2. चित्र-पत्रकानि



3. कक्षायां दृश्य-श्रव्य साधनानि



4. शब्दावली कार्डः





---


अध्यापक निर्देशित, अध्यापक प्रदर्शित, विद्यार्थी नेतृत्व आधारित गतिविधयः


1. अध्यापक निर्देशित: पाठस्य परिचयः तथा पाठ-स्वाध्यायः।



2. अध्यापक प्रदर्शित: कठिनपदानां व्याख्या, उदाहरणानां द्वारा व्याख्यानम्।



3. विद्यार्थी नेतृत्व आधारित: समूह-चर्चा, स्वयंकृत अभ्यासः।





---


शैक्षणिक प्रक्रिया एवं आवश्यक संसाधनः


1. पाठ की भूमिका निर्माणः।



2. कठिन शब्दानां स्पष्टीकरणम्।



3. शिक्षायाः उपयोगिता विश्लेषणम्।





---


अध्याय से/रचनात्मक आकलनः


1. पाठाधारित प्रश्नोत्तर लेखनम्।



2. शिक्षायाः लाभं चित्रेण वर्णनम्।





---


अध्याय समाप्ति पर आकलनः


1. विद्यार्थिनां पाठ-बोध परीक्षणम्।



2. शिक्षायाः महत्त्वं सम्बन्धिनी निबन्ध-लेखनम्।





---


आकलन रणनीतयः


1. समूहकार्ये विद्यार्थिनां सहभागितायाः निरीक्षणम्।



2. प्रश्नोत्तर चक्रे स्पष्टता।





---


अंतर-विषयक/बहु-विषयक गतिविधयः


1. सामाजिक अध्ययनं सह शिक्षायाः महत्त्वं।



2. गणिते शिक्षायाः प्रयोगः।





---


पुनर्बलन एवं अभ्यास योजना


1. शिक्षायाः उपयोगिता विषयक पुनः चर्चा।



2. लेखन एवं पाठानुवाद अभ्यासः।





-- 

विचार संबंधी अभ्यास एवं निष्कर्षः


विद्या यथार्थं धनं, यत् कदापि नाशं न गच्छति। विद्यार्थिनः शिक्षायाः महत्त्वं जीवनस्य सर्वेषु पक्षेषु अन्वययिष्यन्ति।





Comments

Popular posts from this blog

छात्र-प्रतिज्ञा (संस्कृत) Student's Pledge (Sanskrit)

छात्र-प्रतिज्ञा (संस्कृत)  Student's Pledge (Sanskrit) भारतं अस्माकं देशः।  वयं सर्वे भारतीया:  परस्परं भ्रातरो भगिन्यश्च ।  अस्माकं देशः प्राणेभ्योsपि प्रियतर: ।  अस्य समृद्धौ विविध-संस्कृतौ च वयं गौरवम् अनुभवाम:।  वयं अस्य सुयोग्याः अधिकारिणो भवितुं सदा प्रयत्नं करिष्याम:।   वयं स्वमातापित्रो: शिक्षकाणां गुरुजनानां च सदैव सम्मानं करिष्याम:।  सर्वैः च सह शिष्टतया व्यवहारं करिष्याम:।  वयं स्वदेशं देशवासिनश्च प्रति विश्वासभाज: भवेम।  (वयं स्वदेशं  देशवासिनश्च प्रति कृतज्ञतया वर्तितुं प्रतिज्ञां कुर्म:।)  तेषां कल्याणे समृद्धौ च अस्माकं  सुखं निहितम् अस्ति। जयतु भारतम्। ------------------------------------------------------------  "भारत हमारा देश है!  हम सब भारतवासी भाई- बहन है!  हमें अपना देश प्राण से भी प्यारा है!  इसकी समृद्धि और विविध संस्कृति पर हमें गर्व है!  हम इसके सुयोग्य अधिकारी बनने का प्रयत्न सदा करते रहेंगे!  हम अपने माता पिता, शिक्षकों और गुरुजनों का सदा आदर करेंगे और  ...

संस्कृत-वाक्य-रचना (Sanskrit Vakya Rachna)

संस्कृत-वाक्य-रचना (Sanskrit Vakya Rachna)  This Table can be useful to teach Students, How to make/Translate Sentences in Sanskrit..  (click to Zoom)                       1.   प्रथम पुरुष   1.1 पुल्लिंग-   बालक जा रहा है।   (वर्तमान-काल) बालकः गच्छति।  बालक पढ़ता है। बालक: पठति।  दो बालक पढ़ते हैं। (द्विवचन)  बालकौ  पठत:।  सभी बालक पढ़ते हैं। (बहुवचन)  बालका: पठन्ति।  बालक पढ़ेगा। (भविष्य-काल) बालक: पठिष्यति।  ("लट् लकार" में " ष्य " जोड़ने पर "लृट् लकार" का रूप बनता है यथा- पठति+ ष्य=  पठिष्यति) बालक गया। (भूत-काल) बालकः गच्छति स्म।   स्म " का प्रयोग किया  बालकः अगच्छत्।   लंङ् लकार (भूतकाल के लिए "लंङ् लकार" के स्थान पर  " लट्  लकार" में " स्म " का प्रयोग किया जा सकता है।)  बालक ने पढ़ा। बालकः पठति स्म।  (भूतकाल के लिए "लंङ् लकार" के स्थान पर  " लट् लकार" में " स्म " का प्रयोग किया जा सकता है।) ...

पिपासितः काकः (Thirsty Crow) Sanskrit Story

    पिपासितः  काकः (Thirsty Crow)  Sanskrit Story           एकदा एकः काकः  पिपासितः  आसीत्।  सः जलं पातुम्  इतस्ततः  अभ्रमत्। परं  कुत्रापि  जलं न प्राप्नोत्।  अन्ते सः एकं घटम् अपश्यत्।  घटे  स्वल्पम्  जलम् आसीत्।  अतः सः जलम्  पातुम्  असमर्थः अभवत्।  सः एकम्  उपायम्  अचिन्तयत्।  सः  पाषाणस्य  खण्डानि घटे अक्षिपत्। एवं क्रमेण घटस्य जलम्  उपरि  आगच्छत्।  काकः जलं पीत्वा  संतुष्टः  अभवत्।  परिश्रमेण एव  कार्याणि  सिध्यन्ति न तु मनोरथैः।