Skip to main content

6.10.2 कक्षा/ Class- VI/6 संस्कृतम्/ Sanskrit पाठ / Lesson- 10 त्वं आपणं गच्छ / Tvam Apanam Gatch

 6.10.2 कक्षा/ Class- VI/6 

   संस्कृतम्/ Sanskrit   

    पाठ  /  Lesson- 10

 त्वं आपणं गच्छ  / Tvam Apanam Gatch


वयम् अभ्यासं कुर्म:   



1. पूर्वपृष्ठस्य कोष्ठके दत्तानि रूपाणि दृष्वा रिक्तस्थानानि पूरयन्तु!

उत्तरम्- 

लिखतु लिखताम्  लिखन्तु

लिख लिखतम् लिखत

लिखानि लिखाव लिखाम

क्रीडतु क्रीडताम् क्रोडन्तु 

क्रीड क्रीडतम् क्रीडत

क्रीडानि क्रीडाव क्रीडाम


2. निम्नलिखितेषु सुभाषितेषु लोटद्लकारस्य क्रियापदानि चित्वा लिखन्तु।


(क) काले वर्षतु पर्जन्यः पृथिवी सस्यशालिनी।

देशोञ्यं क्षोभरहित: सज्जना: सन्तु निर्भयाः।।

उत्तरम्- 

क) वर्षतु, सन्तु 

वर्षन्तु, भवतु, यापयन्तु 


ख)

भवन्तु, सन्तु।

तिष्ठन्तु, भवन्तु, पश्यन्तु, भवतु। 


ग)

सन्तु, सन्तु। 

भवतु, भवतु, भवतु। 


घ) 

निन्दन्तु, स्तुवन्तु,  समाविशतु, गच्छतु, अस्तु। 

कुर्वन्तु, भवतु, प्रशंस्तु। 


3. 

पठति - पठतु

क्रीडामि - क्रीडानि

खादति खादतु 

पश्यसि पश्य  

हसति - हसतु

नयसि नय 

नृत्यति = नृत्यतु

गच्छामि गच्छानि


4. 

उत्तिष्ठतु - उत्तष्ठिन्तु 

खादतु खदन्तु 

आगच्छतु - आगच्छन्तु

पठतु पठन्तु 

उपविशतु - उपविशन्तु 

पततु  पतन्तु 

गच्छतु गच्छन्तु


5

(क) प्रधानाध्यापक: वार्षिकं विवरणं पठतु। 

(ख) बालिका: नृत्यन्तु।

(ग) यूयम् आसन्दान् स्थापयत।

(घ) छात्रनायकः स्वागत करोतु।

(ङ) मम मित्रं धन्यवाद निवेदयतु। 

(च) संस्कृत-शिक्षिका वेदिकां संचालयतु। 

(छ) कायंक्रमान्तरं छात्रा: उत्थाय राष्ट्रगीत गायन्तु।


6

उत्तरम्-

 यदा अध्यापक: कक्षाम् आगच्छति तदा प्रथमं सर्वें उत्तिष्ठन्तु

 उपचारवाक्येन तम् अभिवादयन्तु

 यदा सः वदति तदा एव सर्वें उपविशन्तु। 

तस्य सूचनानुसार पाठं पठन्तु। 

गृहपाठं लिखन्तु।

परस्परं वार्तालापं  न कुर्वन्तु।

प्रशनस्य उत्तरं वदन्तु। 

संशयं पृच्छन्तु। 

तस्य उपदेश शृण्वन्तु।

 बहिः मा गच्छन्तु।



7


वामत: गच्छ

दक्षिणतः गच्छ

अग्रे विद्यालय: 

पदयात्रिकाः 


 

तिष्ठ

प्रतीक्षस्व

गच्छ 

 

यानं मा स्थापय 


8

(क) अम्ब! अहं क्रीडार्थ गच्छानि।

(ख) आगच्छन्तु, वयं प्रा्थनागीतं गायाम।

(ग) ज्वरः अस्ति। पुत्र! वृष्टौ न क्रीड।

(घ) लते! भवती मम उपनेत्रम् आनयतु।

(ङ) आर्ये! अहम् अन्त: प्रविशानि।

(च) अहं पृच्छामि त्वम् उत्तरं वद।

(छ) यूयं शीघ्रंनगरम् आगच्छत।

(ज) तात! वयं कदा चलचित्रं पश्याम।


9.  

उत्तरम्- (क) 

पुत्र! कि करोषि?

कः श्लोकं वदति?

भवान् तत्र तिष्ठतु।

आचार्य: कदा आगच्छति?

अहो! रमणीय: पर्वतः।





Comments

Popular posts from this blog

छात्र-प्रतिज्ञा (संस्कृत) Student's Pledge (Sanskrit)

छात्र-प्रतिज्ञा (संस्कृत)  Student's Pledge (Sanskrit) भारतं अस्माकं देशः।  वयं सर्वे भारतीया:  परस्परं भ्रातरो भगिन्यश्च ।  अस्माकं देशः प्राणेभ्योsपि प्रियतर: ।  अस्य समृद्धौ विविध-संस्कृतौ च वयं गौरवम् अनुभवाम:।  वयं अस्य सुयोग्याः अधिकारिणो भवितुं सदा प्रयत्नं करिष्याम:।   वयं स्वमातापित्रो: शिक्षकाणां गुरुजनानां च सदैव सम्मानं करिष्याम:।  सर्वैः च सह शिष्टतया व्यवहारं करिष्याम:।  वयं स्वदेशं देशवासिनश्च प्रति विश्वासभाज: भवेम।  (वयं स्वदेशं  देशवासिनश्च प्रति कृतज्ञतया वर्तितुं प्रतिज्ञां कुर्म:।)  तेषां कल्याणे समृद्धौ च अस्माकं  सुखं निहितम् अस्ति। जयतु भारतम्। ------------------------------------------------------------  "भारत हमारा देश है!  हम सब भारतवासी भाई- बहन है!  हमें अपना देश प्राण से भी प्यारा है!  इसकी समृद्धि और विविध संस्कृति पर हमें गर्व है!  हम इसके सुयोग्य अधिकारी बनने का प्रयत्न सदा करते रहेंगे!  हम अपने माता पिता, शिक्षकों और गुरुजनों का सदा आदर करेंगे और  ...

संस्कृत-वाक्य-रचना (Sanskrit Vakya Rachna)

संस्कृत-वाक्य-रचना (Sanskrit Vakya Rachna)  This Table can be useful to teach Students, How to make/Translate Sentences in Sanskrit..  (click to Zoom)                       1.   प्रथम पुरुष   1.1 पुल्लिंग-   बालक जा रहा है।   (वर्तमान-काल) बालकः गच्छति।  बालक पढ़ता है। बालक: पठति।  दो बालक पढ़ते हैं। (द्विवचन)  बालकौ  पठत:।  सभी बालक पढ़ते हैं। (बहुवचन)  बालका: पठन्ति।  बालक पढ़ेगा। (भविष्य-काल) बालक: पठिष्यति।  ("लट् लकार" में " ष्य " जोड़ने पर "लृट् लकार" का रूप बनता है यथा- पठति+ ष्य=  पठिष्यति) बालक गया। (भूत-काल) बालकः गच्छति स्म।   स्म " का प्रयोग किया  बालकः अगच्छत्।   लंङ् लकार (भूतकाल के लिए "लंङ् लकार" के स्थान पर  " लट्  लकार" में " स्म " का प्रयोग किया जा सकता है।)  बालक ने पढ़ा। बालकः पठति स्म।  (भूतकाल के लिए "लंङ् लकार" के स्थान पर  " लट् लकार" में " स्म " का प्रयोग किया जा सकता है।) ...

पिपासितः काकः (Thirsty Crow) Sanskrit Story

    पिपासितः  काकः (Thirsty Crow)  Sanskrit Story           एकदा एकः काकः  पिपासितः  आसीत्।  सः जलं पातुम्  इतस्ततः  अभ्रमत्। परं  कुत्रापि  जलं न प्राप्नोत्।  अन्ते सः एकं घटम् अपश्यत्।  घटे  स्वल्पम्  जलम् आसीत्।  अतः सः जलम्  पातुम्  असमर्थः अभवत्।  सः एकम्  उपायम्  अचिन्तयत्।  सः  पाषाणस्य  खण्डानि घटे अक्षिपत्। एवं क्रमेण घटस्य जलम्  उपरि  आगच्छत्।  काकः जलं पीत्वा  संतुष्टः  अभवत्।  परिश्रमेण एव  कार्याणि  सिध्यन्ति न तु मनोरथैः।